Canllawiau

Cefnogaeth yn dilyn trais rhywiol neu ymosodiad rhywiol

Diweddarwyd 16 Awst 2023

Yn berthnasol i Gymru a Loegr

Os ydych wedi dioddef trais rhywiol neu ymosodiad rhywiol, bydd y canllaw hwn yn eich helpu i ddeall pa gymorth sydd ar gael i chi.

Gallwch gael mynediad i eirfa i gael rhagor o wybodaeth am y termau a ddefnyddir yn y canllaw hwn.

Os ydych wedi cael eich treisio neu wedi profi ymosodiad rhywiol mae’n bwysig cofio nad eich bai chi oedd hynny. Rydych chi bob amser yn haeddu cael eich trin ag urddas, cael eich clywed a’ch deall.

Mae bod yn ddioddefwr trais rhywiol, ymosodiad rhywiol neu gamdriniaeth yn brofiad anodd a thrawmatig.

Mae cymorth ar gael i chi, pryd bynnag a lle bynnag y digwyddodd y drosedd neu os ydych yn dal i gael eich cam-drin. Nid yw byth yn rhy gynnar nac yn rhy hwyr i ofyn am help.

Nid oes rhaid i chi adrodd am y drosedd i’r heddlu i gael cefnogaeth.

Cael mynediad at wasanaeth cymorth

Trwy wasanaethau cymorth gallwch:

  • ddweud wrth rywun beth ddigwyddodd
  • cael cymorth i gael cefnogaeth bellach
  • cael cymorth i lywio’r system cyfiawnder troseddol a systemau eraill
  • cael cymorth emosiynol gan gynnwys gan gwnselwyr a therapyddion cymwys
  • cael cymorth i gael mynediad at ofal meddygol

Os byddwch yn dewis adrodd am y drosedd, gallwch gael rhagor o wybodaeth gan y gwasanaethau cymorth am:

Cysylltu â gwasanaethau cymorth

Gallwch gael mynediad at wasanaethau cymorth dros y ffôn, ar-lein, ac wyneb yn wyneb.

Gallwch gysylltu â gwasanaethau cymorth eich hun neu bydd rhai sefydliadau yn caniatáu i rywun arall gysylltu â chi. Gallai hyn fod yn ffrind neu aelod o’r teulu, neu weithiwr proffesiynol cefnogol.

Gwahanol fathau o gefnogaeth

Mae llawer o fathau o gymorth ar gael. Gallwch gysylltu â gwasanaeth sy’n teimlo’n iawn i chi.

Cynghorwyr Trais Rhywiol Annibynnol (ISVAau)

Efallai y cewch eich cefnogi gan ISVA. Nid oes rhaid i chi roi gwybod i’r heddlu am eich profiad i gael eich cefnogi gan ISVA.

Bydd ISVA yn cynnig cymorth ymarferol ac emosiynol annibynnol i chi a bydd yn gweithio gyda sefydliadau eraill i sicrhau eich bod yn cael yr help sydd ei angen arnoch. Gallai hyn gynnwys cymorth iechyd neu dai.

Byddant hefyd yn gallu rhoi gwybodaeth i chi am yr heddlu, Gwasanaeth Erlyn y Goron a phrosesau’r llys os byddwch yn dewis adrodd.

Gallwch gysylltu ag unrhyw un o’r sefydliadau isod i gael gwybod mwy am wasanaethau ISVA neu i ofyn am ISVA. Gallwch hefyd ofyn i’r heddlu eich cyfeirio at wasanaeth ISVA.

Er y gall ISVAau ddarparu cymorth emosiynol, nid ydynt yn gwnselwyr nac yn therapyddion.

Canolfannau cymorth trais rhywiol a cham-drin rhywiol

Mae’r rhain yn ganolfannau a arweinir yn lleol sy’n annibynnol i’r heddlu, y CPS a’r llysoedd. Mae’r gwasanaethau’n cynnwys:

  • cefnogaeth a gwybodaeth ymarferol
  • cefnogaeth emosiynol a chyfoedion
  • cwnsela
  • therapi
  • gwasanaethau eiriolaeth i’ch helpu i lywio’r system cyfiawnder troseddol

Canolfan Atgyfeirio Ymosodiadau Rhywiol (SARC)

Gall Canolfan Atgyfeirio Ymosodiadau Rhywiol (SARC) gynnig cymorth meddygol ac ymarferol cyfrinachol i bobl sydd wedi cael eu treisio neu wedi dioddef ymosodiad rhywiol.

Nid oes angen i chi adrodd i’r heddlu i ymweld â SARC.

Mewn SARC, gallwch:

  • cael archwiliad meddygol fforensig i gasglu tystiolaeth.
  • cael cymorth meddygol ar gyfer unrhyw anafiadau.
  • cael profion beichiogrwydd a STI am ddim.

Gallwch ddewis storio unrhyw dystiolaeth fforensig rhag ofn y byddwch yn penderfynu adrodd i’r heddlu yn y dyfodol. Gall rhai SARCau gymryd a chadw tystiolaeth fforensig yn ddiogel am sawl blwyddyn os byddwch yn gofyn iddynt wneud hynny. Bydd unrhyw dystiolaeth a gesglir yn cael ei rhoi i’r heddlu dim ond os byddwch yn penderfynu adrodd am y drosedd.

Gallwch ddod o hyd i’ch SARC agosaf ar wefan y GIG. Gallwch gysylltu â SARC yn uniongyrchol. Byddant yn cynnig cyngor i chi ac yn gallu eich cyfeirio at wasanaethau cymorth eraill.

Gellir darparu cymorth hefyd gan fudiadau gwirfoddol

Mae rhestr ddefnyddiol o sefydliadau a ffyrdd o gysylltu â nhw ar ddiwedd y ddogfen hon.

Gwasanaethau arbenigol sy’n darparu cwnsela a therapi

Gallwch ddod o hyd i help gan wasanaethau cwnsela neu therapi. Gallwch ddod o hyd i ragor o wybodaeth gan y sefydliadau canlynol:

Meddyg Teulu neu unrhyw weithiwr meddygol proffesiynol arall

Gallwch ofyn am help gan feddyg teulu neu weithiwr meddygol proffesiynol arall. Bydd gweithwyr meddygol proffesiynol ond yn adrodd am yr hyn sydd wedi digwydd i’r heddlu os byddwch yn gofyn iddynt wneud hynny, neu os ydynt yn credu y gallai rhywun arall (er enghraifft plentyn) fod mewn perygl o niwed.

Gwasanaethau Cymorth a Manylion Cyswllt

Llinell Gymorth Trais neu gam-drin rhywiol 24/7

Mae’r Llinell Gymorth Trais a Cham-drin Rhywiol 24/7 yn wasanaeth cymorth emosiynol a gwrando cyfrinachol i unrhyw un 16 oed neu hŷn yng Nghymru a Lloegr sydd wedi profi trais neu gam-drin rhywiol ar ryw adeg yn eu bywyd. Mae’n gwbl am ddim ac ar agor 24 awr y dydd, 365 diwrnod y flwyddyn dros y ffôn a gwe-sgwrs.

Gwefan: 247sexualabusesupport.org.uk

Ffôn: 0808 500 2222

Argyfwng Trais Rhywiol (Rape Crisis) Cymru a Lloegr

Darparu gwasanaethau cymorth ac eiriolaeth cyfrinachol ac arbenigol am ddim, sydd ar gael 24/7 i bobl y mae trais rhywiol a chamdriniaeth wedi effeithio ar eu bywydau ar unrhyw adeg.

Cymorth i Ddioddefwyr

Darparu cefnogaeth gyfrinachol 24 awr am ddim i bobl yr effeithir arnynt gan droseddau neu ddigwyddiadau trawmatig, gan gynnwys cam-drin rhywiol nad yw’n ddiweddar.

Ymddiriedolaeth y Goroeswyr

Darparu gwybodaeth gyfrinachol, cyngor, cefnogaeth, a gwybodaeth atgyfeirio i unrhyw un y mae treisio a thrais rhywiol wedi effeithio arnynt, boed yn ddiweddar neu yn y gorffennol, gan gynnwys rhieni, partneriaid/gofalwyr, a gweithwyr proffesiynol sy’n gweithio gyda goroeswyr.

Imkaan

Nid yw Imkaan yn ddarparwr gwasanaeth uniongyrchol, ond maent yn darparu gwybodaeth am wasanaethau a chefnogaeth Arbenigol gan ac ar gyfer pobl Ddu a Lleiafrifol.

Gwasanaethau i blant a phobl ifanc

Childline

P’un a ydych wedi profi cam-drin rhywiol yn y gorffennol neu ei fod yn dal i ddigwydd, mae Childline yn cynnig llinell gymorth gyfrinachol 24/7 am ddim. Gallwch hefyd ddefnyddio gwasanaeth Ask Sam lle gallwch anfon neges trwy eu gwefan i siarad am unrhyw beth rydych chi ei eisiau heb i neb wybod pwy anfonodd.

NSPCC (Y Gymdeithas Genedlaethol er Atal Creulondeb i Blant)

Mae gan yr NSPCC linell gymorth bwrpasol ar gyfer plant a phobl ifanc sydd wedi cael eu cam-drin yn yr ysgol, ac ar gyfer oedolion pryderus a gweithwyr proffesiynol sydd angen cymorth ac arweiniad, gan gynnwys cam-drin nad yw’n ddiweddar.

NAPAC (Cymdeithas Genedlaethol Pobl sy’n cael eu Cam-drin yn ystod Plentyndod)

Mae NAPAC yn cynnig cefnogaeth i oroeswyr sy’n oedolion o bob math o gam-drin yn ystod plentyndod, gan gynnwys cam-drin corfforol, rhywiol, emosiynol, narsisiaeth, ac esgeulustod.

Gwasanaethau LHDTCRhA+

Galop

Darparu gwasanaeth cyfrinachol ac annibynnol am ddim i bob person LHDT+ sydd wedi profi unrhyw fath o ymosodiad rhywiol, trais neu gamdriniaeth, ni waeth pryd y digwyddodd.

Llinell Gymorth Byw Heb Ofn (Cymru)

Ar agor 24 awr y dydd i ddarparu cymorth a chyngor ar drais yn erbyn menywod, cam-drin domestig, a thrais rhywiol i bobl yng Nghymru.

Gwasanaethau cymorth i Ddynion

Llinell Gymorth Genedlaethol i Oroeswyr Gwrywaidd a Gwasanaeth Cymorth Ar-lein

Gwasanaeth pwrpasol i ddynion a bechgyn yng Nghymru a Lloegr sydd wedi’u heffeithio gan dreisio neu gam-drin rhywiol a’r rhai sy’n eu cefnogi fel ffrindiau a theulu.

  • Gwefan: safeline.org.uk (yn cynnwys sgwrsio byw)
  • Ffôn: 0808 800 5005
  • Testun: 07860 065 187

Llinell Gymorth Genedlaethol Ar-lein i Oroeswyr Gwrywaidd

Gweithredir gan SurvivorsUK i gefnogi dynion a bechgyn (trawsryweddol neu cisryweddol) a goroeswyr cam-drin rhywiol anneuaidd.

Gwasanaethau Cam-drin Domestig

Gallwch hefyd gael cymorth os yw’r niwed yr ydych wedi’i brofi o ganlyniad i gam-drin domestig. Eto, gallwch ddewis pa wasanaeth yr hoffech gysylltu ag ef.

Llinell Gymorth Cam-drin Domestig Genedlaethol

Darparu cefnogaeth gyfrinachol, rhad ac am ddim 24 awr y dydd i bobl sy’n profi cam-drin domestig a’r rhai sy’n poeni am ffrindiau neu anwyliaid, ni waeth a ydynt mewn lloches.

Cymorth i Fenywod

Darparu cymorth i fenywod sy’n profi neu wedi profi trais neu gam-drin corfforol, meddyliol, rhywiol neu ddomestig.

Llinell Gymorth Cam-drin Domestig LHDT+ Genedlaethol

Yn darparu cefnogaeth emosiynol ac ymarferol i bobl LHDT+ sy’n profi cam-drin domestig.

  • Gwefan: galop.org.uk
  • Ffôn: 0800 99 5428 neu 0300 999 5428

Gwasanaethau cymorth i ddynion

Llinell Gyngor i Ddynion

Llinell gymorth gyfrinachol i ddioddefwyr gwrywaidd cam-drin domestig a’r rhai sy’n eu cefnogi.

Cefnogaeth Tai

Shelter

Darparu cyngor cyffredinol ynghylch tai, gan gynnwys opsiynau cyfreithiol.

Gwasanaethau cymorth LHDTQ+

Tai Stonewall

Darparu cyngor a chefnogaeth yn ymwneud â thai i bobl sy’n ystyried eu hunain fel LHDTQ+