Fjala e zëvendësambasadorit Britanik në Forumin e 4 Rajonal mbi Sundimit të së Drejtës në Europën Juglindore
Z. Sean Melbourne foli mbi rëndësinë thelbësore të Lirisë së shprehjes në demokracitë e konsoliduara si dhe përgjegjësitë që vijnë me të.
Ky forum – në opinionin tim- nuk mund të mbahej në një kohë më të mirë, nëse kemi parasysh zhvillimet në Shqipëri dhe më gjerë në Ballkanin Perëndimor.
Tema e forumit të këtij viti është liria e shprehjes, e cila është çështje e një rëndësie thelbësore për demokracitë e konsoliduara si Mbretëria e Bashkuar, po ashtu edhe për ato më të reja si Shqipëria. MB e mbështet dhe promovon lirinë e shprehjes. Mirëpo ajo vjen bashkë me përgjegjësi. Është një gjë delikate dhe e brishtë që duhet trajtuar me respekt. Liria e shprehjes nuk është një justifikim për të abuzuar verbalisht kundërshtarët apo personat që kanë mendime e qëndrime të ndryshme.
Deputy Head of Mission’s remarks at 4th Rule of Law Forum for Southeastern Europe
Për fat të keq, disa politikanë besojnë se ata mund të thonë çfarë të duan në emër të demokracisë. Fjalë si “kriminel” “i droguar” apo “i korruptuar” përdoren rëndom për të përshkuar rivalët politikë këtu në Shqipëri. Thirrjet për reagime të dhunshme si për shembull “shpojini gomat, thyeni xhamat, tërhiqini zvarrë nga zyrat ata që ju shkelin të drejtat” bëhen pa asnjë respekt për parimin e lirisë së shprehjes, e në po të njëjtën mënyrë përdoren edhe fraza si “pula të therura”për t’iu referuar opozitës. Të gjitha këto janë shembuj të vërtetë që më shumë e dëmtojnë sesa promovojnë demokracinë.
Sigurisht, ky nuk është një fenomen apo problem vetëm shqiptar. Shtete të tjera përballen me sfida të ngjashme, përfshirë edhe MB, ku sipas statistikave, gjuha e urrejtjes shënoi një rritje pas referendumit për daljen e Britanisë nga BE. Ky fenomen nuk është as i ri. Evropa po përballet me të që prej së paku gjysmës së shekullit të fundit.
Politikanët duhet të kuptojnë se këto lloj shprehjesh nuk mund të fshihen nën preteksin e “lirisë së shprehjes”. Ata mund ta konsiderojnë këtë fjalor si pjesë e zakonshme e diskurit të tyre politik dhe mund t’i përdorin këto shprehje për interesa dhe përfitimet e tyre politike, por kjo lloj gjuhe e përkeqëson situatën politike dhe sociale. Ajo dëmton pikërisht atë shoqëri që politikanët pretendojnë se duan të ndërtojnë.
Këtë vit, shiptarët do të shkojnë të votojnë në zgjedhjet e përgjithshme. Partitë politike duhet ta ushtrojnë lirinë e shprehjes me përgjegjësi në mënyrë që të garantojnë dhe të ruajnë një atmosferë politike e sociale të qetë, e cila t’i lejojë votuesve t’i vlerësojnë sa më mirë zgjedhjet që kanë përpara. Votuesit duhet të lejohen ta bazojnë vendimin e tyre se për kë do të votojnë mbi fakte dhe politika e jo mbi retorikën agresive, e cila e largon vëmendjen nga problemet e përnjëmendta me të cilat përballet Shqipëria.
Dhe një gjë e tillë nuk është e vlefshme vetëm për “jetën reale”. Përgjegjësitë që vinë me lirinë e shprehjes janë po kaq të vërteta edhe për median sociale, madje ndoshta edhe më shumë. Rrjetet sociale janë një nga mediumet kryesore ku vihet re gjuha e urrejtjes dhe bulizmi, ndonjëherë edhe me pasoja tragjike. Është shumë e thjeshtë të harrohet se pas çdo llogarie të rrjeteve sociale ndodhet një njeri, është shumë e thjeshtë të dehumanizohen dhe abuzohen njerëzit. Nëse nuk është e pranueshme t’ia thuash diçka në sy dikujt, atëherë një gjë e tillë nuk duhet të jetë e pranueshme as