Canllawiau

Hawlio Treth Incwm yn ôl pan fyddwch wedi rhoi’r gorau i weithio (P50)

Sut i hawlio ad-daliad yn ystod y flwyddyn dreth bresennol os nad ydych yn cael budd-daliadau trethadwy neu bensiwn gan eich cyflogwr, ac os nad ydych wedi dechrau swydd newydd (P50).

• Gan: Cyllid a Thollau EF
• Cyhoeddwyd: 13 Gorffennaf 2023
• Diweddarwyd ddiwethaf: 23 Awst 2024 — Gweld pob diweddariad

Mae’n bosibl y byddwch yn gallu hawlio Treth Incwm yn ôl os ydych wedi rhoi’r gorau i weithio’n ddiweddar, er enghraifft os:

• ydych wedi bod yn ddi-waith am o leiaf 4 wythnos, ac nad ydych yn hawlio budd-daliadau trethadwy’r Wladwriaeth
• ydych wedi ymddeol o’r gwaith, ac nad ydych yn cael pensiwn gan gyn-gyflogwr
• nad ydych yn disgwyl dychwelyd i’r gwaith
• ydych wedi dychwelyd i addysg amser llawn

Ni allwch hawlio ad-daliad os ydych yn dal i fod wedi’ch cofrestru gydag asiantaeth gyflogaeth. Bydd yn rhaid i chi gysylltu â nhw i ofyn iddynt anfon eich tâl olaf a’ch manylion treth at CThEF.

Dysgwch ragor am Cyfraddau Treth Incwm a Lwfansau Personol.

Gwirio cyfanswm eich incwm, gan y mae’n bosibl y bydd yn rhaid i chi gyflwyno Ffurflen Dreth Hunanasesiad yn lle llenwi’r ffurflen hon.

Cyn i chi ddechrau

1. Gwirio eich bod wedi cael eich tâl olaf gan eich cyflogwr cyn gwneud cais am ad-daliad.

2. Gwirio a ydych yn cael incwm trethadwy arall, neu fudd-daliadau trethadwy eraill, cyn diwedd y flwyddyn dreth — mae hyn hefyd yn cynnwys pensiwn gwaith gan eich cyn-gyflogwr.

3. Gwirio a ydych yn cael pensiwn gwaith — gall eich darparwr pensiwn ad-dalu unrhyw swm sy’n ddyledus i chi.

4. Gwirio a yw Rhan 2 a Rhan 3 o’ch P45 gennych — os nad ydynt gennych, bydd yn rhaid i chi esbonio pam.

Adegau pan na ddylech ddefnyddio’r ffurflen hon

Does dim rhaid i chi hawlio ar P50 os:

• ydych wedi cael taliad pensiwn hyblyg a hoffech hawlio ad-daliad o dreth a ordalwyd — defnyddiwch ffurflen P55 i hawlio gordaliad taliad pensiwn a gyrchir yn hyblyg yn ôl
• ydych yn ddi-waith, ac yn disgwyl dechrau swydd newydd cyn pen 4 wythnos — bydd eich cyflogwr newydd yn ad-dalu unrhyw swm sy’n ddyledus i chi drwy’ch cyflog
• ydych yn hawlio budd-daliadau trethadwy’r Wladwriaeth — gwiriwch fudd-daliadau trethadwy’r Wladwriaeth
• ydych yn cael pensiwn galwedigaethol — cysylltwch â’ch darparwr pensiwn a fydd yn ad-dalu’r hyn sy’n ddyledus i chi, neu arhoswch tan ar ôl 5 Ebrill a byddwn yn ad-dalu unrhyw dreth y gwnaethoch ei gordalu
• ydych wedi cael cyfandaliad pensiwn bach (cymudiad pitw neu gronfa bychain) — defnyddiwch ffurflen P53 neu ffurflen P53z i hawlio os ydych wedi cael cyfandaliad pensiwn bach

Os ydych wedi rhoi’r gorau i weithio, a daeth eich tâl olaf i law cyn 5 Ebrill (y flwyddyn dreth flaenorol), gallwch ddysgu sut i hawlio ad-daliad treth ar gyfer y flwyddyn dreth flaenorol.

Hawlio ar-lein

Y ffordd gyflymaf o wneud hawliad yw ar-lein. Bydd angen i chi fewngofnodi er mwyn defnyddio’r gwasanaeth hwn. Os nad oes gennych fanylion mewngofnodi eisoes, byddwch yn gallu eu creu.

Llenwch y ffurflen ar-lein hon os na allwch fewngofnodi

Gallwch ddefnyddio ein harweiniad rhyngweithiol. Bydd angen i chi wneud y canlynol:

1. Casglu’ch holl wybodaeth at ei gilydd cyn i chi ddechrau. Byddwch yn llenwi’r ffurflen hon ar-lein, ac ni fydd modd i chi gadw’ch cynnydd.

2. Dechrau eich hawliad ar-lein.

3. Argraffwch y ffurflen.

4. Llofnodi’r datganiad.

5. Anfon y ffurflen at CThEF.

Yr hyn sy’n digwydd nesaf

Unwaith i ni gael eich hawliad wedi’i gwblhau, byddwn yn cadarnhau os yw ad-daliad yn ddyledus i chi. Os bydd angen rhagor o wybodaeth arnom, byddwn yn cysylltu â chi.

Gall ymateb gan CThEF gymryd 14 diwrnod i’ch cyrraedd. Peidiwch â chysylltu â ni yn ystod y cyfnod hwn i weld hynt eich hawliad.

Os nad oes gennych gyfrif banc neu gymdeithas adeiladu, rhowch enw a chyfeiriad rhywun sydd ag un, er mwyn i ni allu anfon y taliad at y person hwnnw.

Byddwn yn anfon archeb talu atoch chi neu’ch enwebai.

Ni ellir gwneud ad-daliadau drwy gyfrwng Bacs (System Glirio Awtomataidd y Bancwyr).

Cael gwybod pryd i ddisgwyl ymateb gan CThEF ynghylch ymholiad neu gais rydych wedi’i wneud.

Yr wybodaeth sydd ei hangen arnoch er mwyn hawlio

Bydd yn rhaid i chi roi gwybod i ni os ydych wedi cael unrhyw incwm ers i chi adael eich cyflogaeth ddiwethaf.

Bydd angen y canlynol arnoch:

• eich rhif Yswiriant Gwladol
• eich cyfeirnod TWE y Cyflogwr — os yw hwnnw gennych
• rhan 2 a rhan 3 o’ch P45 — os nad ydynt gennych, bydd yn rhaid i chi esbonio pam (er enghraifft, efallai eich bod wedi ymddeol neu’n un o weision y Goron yn y DU a gyflogir dramor)
• elw a wnaed o’ch hunangyflogaeth yn ystod y flwyddyn dreth hon — os oes elw o gwbl

Mae’ch P45 yn dangos faint o dreth rydych wedi’i thalu ar eich cyflog hyd yma yn ystod y flwyddyn dreth (6 Ebrill i 5 Ebrill).

Bydd yn rhaid i chi hefyd gadarnhau a ydych wedi cael unrhyw un o’r canlynol:

• pensiynau gan gyflogwr blaenorol
• pensiynau gwasanaethau cyhoeddus
• pensiynau y lluoedd arfog
• blwydd-dal pensiwn personol
• pensiynau bach a delir fel cyfandaliadau (cymudiad pitw)
• Pensiwn y Wladwriaeth
• budd-daliadau trethadwy ers 6 Ebrill o’r flwyddyn dreth bresennol

Dylech hefyd wirio a ydych wedi cael unrhyw incwm o’r canlynol:

• eiddo
• ymddiriedolaethau
• comisiynau
• cildyrnau
• incwm tramor
• elw a delir ar bolisïau yswiriant bywyd y DU
• unrhyw ffynhonnell arall nad ydych wedi’i nodi ar y ffurflen

Cyhoeddwyd ar 13 Gorffennaf 2023
Diweddarwyd ddiwethaf ar 23 Awst 2024 + show all updates

1. 23 Awst 2024

   Clarified that you cannot save your progress when completing the online form.

2. 10 Hydref 2023

   The planned downtime for the print and post claim form that started at 2pm on Friday 6 October 2023 will now end at 3pm on Friday 13 October 2023. We apologise for any inconvenience this may cause.

3. 6 Hydref 2023

   Due to planned downtime, the print and post claim form will be unavailable from 2pm on Friday 6 October 2023 to 10am on Tuesday 10 October 2023.

4. 13 Gorffennaf 2023

   Added translation